Allerheiligen en Allerzielen

1 en 2 november

foto: Ivan Samkov

De geloofs­ge­meen­schap viert op 1 no­vem­ber het feest van Aller­hei­ligen op 2 no­vem­ber Aller­zie­len.

Aller­hei­ligen

De Katho­lie­ke Kerk kent al sinds de eerste jaren van het Chris­ten­dom vele mar­te­la­ren. Marte­laar was de bij­zon­dere ereti­tel voor degenen die gedurende de christen­ver­vol­gingen in het Romeinse Rijk hun trouw aan het chris­te­lijke geloof met de dood moest bekopen. Deze mar­te­la­ren wer­den oor­spron­ke­lijk in een ge­za­men­lijke her­den­king van alle mar­te­la­ren vereerd, maar Gregorius III ver­an­der­de in 732 het mar­te­la­ren­feest in Aller­hei­ligen. Niet alleen mar­te­la­ren, maar ook heiligen wor­den dan her­dacht.

In 844 werd de oor­spron­ke­lijke datum van 13 mei veran­derd in 1 no­vem­ber (begin­dag van de winter­pe­rio­de volgens de regel van Bene­dic­tus) en werd het een her­den­king van alle heiligen - benoemd en onbenoemd - die geen eigen feest­dag of ge­dach­te­nis hebben. Te­gen­woor­dig eren wij op deze feest­dag allen die voor eeuwig leven bij God, of zij nu heilig verklaard zijn of niet.

Aller­zie­len

Op Aller­zie­len - 2 no­vem­ber - her­denkt de Kerk alle overle­den gelo­vi­gen. De traditie stamt, voorzover bekend, uit de abdij Cluny (klooster uit het Frankische Rijk) waar abt Odilo in 998 bepaalde dat alle met Cluny verbon­den kloosters op de dag na Aller­hei­ligen de gestorvenen op bij­zon­dere li­tur­gische wijze moesten her­denken. In de 14de eeuw werd deze her­den­kings­dag alge­meen in de Rooms-Katho­lie­ke Kerk.

Aller­zie­len is een dag van gebed voor allen die uit dit leven zijn heen­ge­gaan en nog niet voor altijd bij de Heer zijn. Daarbij hoort ook een bezoek aan het kerkhof, een traditie die tot op de dag van vandaag op vele plaatsen wordt voort­ge­zet. Tijdens de ere­dienst (de Kerk heeft een eigen li­tur­gie voor de over­le­de­nen) wor­den de namen van de over­le­de­nen van het afgelopen jaar genoemd.

Het bid­den voor de over­le­de­nen werd reeds in de tweede eeuw vóór Christus gedaan (zie 2 Makk.12,43-45). Men geloofde dat de over­le­de­nen hierdoor van hun zonde zou­den wor­den vrij­ge­spro­ken. Tijdens het Concilie van Trente (1545-1563) werd de ge­loofs­leer vast­ge­legd dat er een vagevuur is en dat de overle­den gelo­vi­gen daar door de gelo­vi­gen op aarde kunnen wor­den geholpen.

Door de vast­stel­ling van de gedenk­dag op 2 no­vem­ber wordt de band van deze her­den­king met Aller­hei­ligen be­klem­toond. Zo wordt bena­drukt dat Gods volk, zowel zij die reeds in Gods aange­zicht leven als zij die nog onderweg zijn naar de eeuwige zalig­heid, één ge­meen­schap vormt.