Een Coca Cola malloot of het Kerstkind?

Het is wederom een vreemde de­cem­ber­maand. Al dat gedoe om Zwarte Piet. Kin­der­feestje: 90 arres­ta­ties. Dat is Neder­land anno nu. Het is vooral een Rand­stadprobleem. Omdat ze in de Rand­stad vin­den dat zij heel Neder­land zijn, menen ze dat het toch echt een belangwekkende lan­de­lijke kwestie is. Zelfs Sin­ter­klaas­lied­jes moeten her­taald wor­den.

In een eer­dere de­cem­ber­maand werd kin­dervriend Sin­ter­klaas ver­teld dat hij het kruis van zijn mijter moest verwij­de­ren. De goed­hei­ligman kreeg een multimijter zodat niemand zich bele­digd kon voelen. Want ja, een rooms-katho­lie­ke bis­schop die in het wilde weg ie­der­een zomaar kadootjes weggeeft heeft toch iets van een oproep tot beke­ring.

De zwarte Pieten mochten dan uit­ein­delijk toch zwart zijn, maar nu was er weer de roep dat de Sint niet wit maar groen zou moeten zijn, daar­mee brave kin­dertjes erns­tig in ver­war­ring brengend. Deze kerel kwam geen pepernoten brengen. Nee, hij kwam ons inpeperen dat winkels waar de Sint inkopen doet volgend jaar alleen nog maar poli­tiek-correcte duurzame fairtrade chocolade­let­ters mochten verkopen.

Pffff. Nou, één concessie wil ik wel doen.

De Sint komt zoals u weet naar Neder­land met de stoom­boot. Maar in een ander liedje staat let­ter­lijk: “Mis­schien heeft u nog even tijd Voordat u weer naar Spanje rijdt”. Dat is echt heel ver­war­rend voor een kin­derzieltje: héén met de boot en terug te paard? Daarom gaan we dat ver­an­de­ren: “Mis­schien wilt u nog een stukje taart Voordat u weer naar Spanje vaart”. Bij deze aanpas­sing zou ik het graag willen laten.

De poging het Sin­ter­klaas­feest om zeep te helpen, was nog maar net bezworen of Kerst­mis was aan de beurt. Zo heb je dat ge­meen­tehuis waar altijd kerst­bo­men ston­den. Maar nee, zo werd ons heel plech­tig gemeld: geen kerst­boom mag de aula mag meer opsieren, want zo’n blauwspar is toch wel heel chris­te­lijk. Wat dan wel? U raadt het al. Een kerstman, een arrenslee en rendieren. Eentje met een rood lampje op zijn neus.

Ik wil niemand op de kast jagen met kerst­bo­men, kerst­stallen en engelen, maar ik wil wel graag gewoon Kerst­mis vieren. Dus met een stalletje en het kerst­kind. Kerst­mis vieren zon­der dat de feesteling waar het allemaal om gaat erbij mag zijn. Dat is niks. Als iemand een winter­feest van Kerst­mis wil maken, mag dat van mij. Maar Kerst­mis gaat toch echt ergens anders over: God is in de wereld geko­men. Precies, ik heb het over dat Kind in de kribbe. En God is niet in de wereld geko­men om ons te komen mee­de­len dat de winter be­gon­nen is.

Ik zal u ver­tellen waarom ik graag aan het echte kerst­ver­haal vasthoud. Er is een groot verschil tussen de kerstman en het kerst­kind ook al vieren bei­den vrede, geborgen­heid en de zorg voor dak­lo­zen en verstotenen. Wil Kerst­mis echt iets betekenen dan moet het wel echt zijn. Dan hebben we een levend voor­beeld nodig. Iemand die geleefd heeft en heeft laat zien dat het kan: vrede en harmonie.

Dat kun je niet leren uit een boekje. Sprookjes en fantasie­ver­halen kunnen ontroerend zijn. Ze zetten je niet in bewe­ging. Mensen ver­an­de­ren alleen door ontroerende levende voor­beel­den, door mensen die geleefd hebben en het waargemaakt hebben. Waarom zijn kin­de­ren soms zoals ze zijn? Omdat ze een levend voor­beeld hebben gehad: een aar­dige vader en moe­der. En niet omdat die leuke boekjes van Dick Bruna ze dat voor­hou­den.

Het Kerst­kind in de kribbe laat zien dat het Hem menens is. Let maar eens op wat Hij doet als Hij opgroeit. Hij doet wat Hij zegt. Hij laat zien dat het moge­lijk is. Daarom raakt Hij de harten van de mensen wel en gaan die op hun beurt er ook werk van maken. De kerstman zegt ons dat we dak­lo­zen moeten helpen, maar zelf doet ie niks. Het Kerst­kind heeft er zelfs zijn leven voor over. Dat maakt het verschil.

Waarom doen de broe­ders en zusters van Moeder Teresa hun werk in die sloppenwijken? Niet omdat Dr. Phil hun ver­teld heeft dat dat wel goed zou zijn om te doen. Nee, ze werken er omdat ze een levend voor­beeld hebben gehad die het voorgeleefd heeft: Moeder Teresa. Woor­den wekken, voor­beel­den trekken. Moeder Teresa kon het doen van­wege het levende voor­beeld van degene wiens geboorte we op 25 de­cem­ber vieren: het Kind in de kribbe.

Dit Kind groeit op en laat zien hoe verdraag­zaam­heid en ver­ge­vings­ge­zind­heid mensen kan ver­an­de­ren. Jezus had alles voor ons over opdat wij zou­den ver­an­de­ren. Daar was het Hem om te doen. Dat gebeurt niet met vrome woor­den. Wel door de daad bij het woord te voegen. Want dat raakt het hart van de mensen. Dat maakt hen andere, betere mensen. En daar ont­staat vrede en zo wordt die vrede verspreid, daar waar mensen het appèl van het kerst­kind ter harte nemen en er werk van maken. En dan blijkt het toch waar te zijn wat de engel verkon­digde: vrede op aarde.

Geen enkel verzonnen verhaal kan mij echt ver­an­de­ren, maar wel Iemand die heeft bestaan en deed wat dat Kind in de kribbe later deed. En dat heeft Hij voor ie­der­een gedaan. Daarom pleit ik ervoor het kerst­ver­haal in tact te hou­den en het kerst­kind niet te ver­vangen door een verzonnen kerstman. Daarom pleit ik ervoor de engel niet door een elfje, en de ezel niet door een rendier te ver­vangen. Niks mis met die leuke verhalen, maar de fantasiefiguur ver­dringt de aan­dacht die het Kind in de kribbe verdient. We vieren Zijn ver­jaar­dag. Het kerst­kind brengt u naar dak­lo­zen, naar dat vervelende familielid dat u naar het leven staat.

De kerstman brengt u slechts naar het winkel­cen­trum. Die Coca Cola-malloot heeft weinig meer te mel­den dan een ‘hohoho’. Het Kerst­kind heeft een waarach­tige bood­schap van vrede. Dat is het verschil. Zalig Kerst­mis.

+ Rob Mutsaerts
Hulp­bis­schop van ’s-Hertogen­bosch