link naar de RSS Feed van de laatste nieuwsberichten meld deze pagina op Twitter meld deze pagina op Facebook

Een zorgzaam mens

Gedachten van mgr. de Korte bij de opening van het Sint Jozefjaar

gepubliceerd: woensdag, 17 maart 2021

Voor­af­gaand aan het hoog­feest van Sint Jozef op 19 maart heeft onze bis­schop, Mgr. Gerard de Korte, weer een Woord van Bemoe­diging ge­schre­ven.

Een zorg­zaam mens - gedachten bij het Jozef­jaar

Afgelopen de­cem­ber heeft paus Fran­cis­cus het Jozef­jaar af­ge­kon­digd. Ko­men­de vrij­dag, als wij het hoog­feest van de heilige Jozef vieren, gaat het jaar van start. Wij wor­den de ko­men­de tijd uit­ge­no­digd, mis­schien meer dan anders, bij de persoon van Jozef stil te staan. In deze elfde brief ter bemoe­diging wil ik aller­eerst stil­staan bij de stam­va­der Jozef die wij in het Oude Testa­ment tegen­ko­men. Ver­vol­gens staan wij stil bij Jozef in het Nieuwe Testa­ment. Graag wil ik ook nadenken over de bete­ke­nis van Jozef voor ons vandaag. Bij­zon­der ook toegespitst op zijn rol als beschermer van vluch­te­lingen en van onze ge­zin­nen.

De stam­va­der Jozef

Per­soon­lijk vind ik het Jozef­ver­haal (Genesis 37-50) een van de mooiste delen van het Oude Testa­ment. Het is een verhaal vol met uitermate men­se­lijke deug­den en ondeug­den. Wij horen over jaloezie en geweld, over lust en haat maar ook over mild­heid, ver­ge­vings­ge­zind­heid en de kracht van familie­ver­ban­den. En uit­ein­delijk staat heel het verhaal in het teken van Gods voor­zienig­heid. Jozef is de lievelings­zoon van de aarts­va­der Jakob. Deze voor­keurs­liefde maakt de andere zonen van Jakob jaloers. De jaloezie loopt zo hoog op dat som­mi­ge broers Jozef zelfs willen doden. Uit­ein­de­lijk komt het niet zover maar wordt Jozef aan slaven­hande­laars verkocht. Hij komt in Egypte terecht en wordt slaaf in het huis van een zekere Potifar. Jozef is een knappe jongeman en de vrouw des huizes probeert hem te verlei­den. Als Jozef niet op de avances in wil gaan, slaat de liefde om in blinde haat. Jozef wordt beschul­digd van een oneer­baar voorstel en verdwijnt in de ge­van­ge­nis.

Onderko­ning

In de ge­van­ge­nis komt Jozef bekend te staan als iemand die dromen kan uitleggen. Als de farao van Egypte een droom heeft gehad, de bekende droom van de zeven vette en de zeven magere koeien, en niemand aan het hof de droom kan uitleggen, wordt ook Jozef geraadpleegd. Hij voorziet zeven jaren met over­vloe­dige oogsten én zeven jaren van misoogsten en hon­gers­nood. De farao neemt op basis van deze Traumdeutung maat­regelen en laat grote voorraadschuren bouwen om aan de voorspelde hon­gers­nood weerstand te kunnen bie­den. Als belo­ning wordt Jozef uit de ge­van­ge­nis vrij­ge­la­ten en krijgt hij, als onderko­ning, een hoge bestuurs­func­tie. Als ook Jakob en zijn familie slacht­of­fer wor­den van de we­reld­wijde hon­gers­nood, gaan de broers naar Egypte om daar graan te kopen.

Verge­ving

De broers komen bij Jozef terecht die zich uit­ein­delijk in een emo­tio­neel moment bekendmaakt als hun broer. Jozef spreekt dan zeer in­druk­wek­kende woor­den tot zijn broers. Zij hoeven niet terneer­ge­sla­gen te zijn en zich niet te verwijten dat Jozef als slaaf is verkocht. In de dui­ding van Jozef heeft God zelf hem naar Egypte gebracht om zijn familie in leven te hou­den (Genesis 45,5). Deze woor­den tonen op een in­druk­wek­kende wijze de mild­heid en de ver­ge­vings­ge­zind­heid van Jozef. Maar deze woor­den bevatten ook de sleu­tel om de gehele Jozefnovelle te kunnen begrijpen. Het is God zelf die de hele ge­schie­de­nis leidt. Het staat voor Jozef vast dat God alles ten goede kan keren en mensen tot zegen wil zijn. Heel pregnant horen wij dat uit de mond van Jozef als hij zegt Jullie hebben kwaad tegen mij beraamd, maar God heeft het ten goede gekeerd, om te bewerken wat nu is geschied, het behoud van een talrijk volk (Genesis, 50,20).

Jozef in het Nieuwe Testa­ment en onze ker­ke­lijke traditie

De stam­va­der Jozef in het Oude Testa­ment en Jozef, de man van Maria, in het Nieuwe Testa­ment hebben grote verwant­schap. Jozef zorgt voor brood voor Maria en Jezus, zoals eeuwen daarvoor stam­va­der Jozef in Egypte al brood gaf aan zijn familie. Later zal Jezus, die als kind aan de zorg­zaam­heid van Jozef is toe­ver­trouwd, zich­zelf als brood schenken voor het leven van onze wereld. In het Evan­ge­lie vin­den wij maar weinig gegevens over Jozef. Zo is geen enkel woord van hem opge­schre­ven. Na het bezoek van de wijzen uit het Oosten in Beth­le­hem, wijkt Jozef met Maria en de pas­ge­bo­ren Jezus, uit naar Egypte om te ont­ko­men aan de moord­plannen van koning Herodes. Vanuit Egypte brengt hij moe­der en kind weer veilig terug en zij ves­tigen zich in Nazareth. Daar is hij, volgens de traditie, de voedster­va­der van Jezus. Als een zorg­zaam en recht­vaar­dig mens beschermt hij zijn bruid en het kind Jezus.

Het leven van Jozef wordt zo getekend door zelfgave. Hij vindt zijn geluk in de dienst­baar­heid aan God en de naaste. In de traditie van de Kerk is de timmerman Jozef, die als ambachtsman de kost ver­diende, uitgegroeid tot een beschermer van arbei­ders en andere werkende mensen. Hij vormt een schutspatroom voor allen die zoeken naar werk en een waar­dig leven voor zich­zelf en hun ge­zin­nen.

Jozef als beschermer van vluch­te­lingen

In het licht van de Bijbelse gegevens is het niet zo vreemd dat paus Fran­cis­cus Sint Jozef verbindt met de zorg voor armen en vluch­te­lingen. Jozef was immers zelf een vluch­te­ling in Egypte. Vanaf het begin van zijn pon­ti­fi­caat in 2013 heeft de paus aan­dacht gevraagd voor het lot van de vele miljoenen mensen die voor oorlog of hon­ger op de vlucht zijn geslagen. Kort na zijn verkie­zing tot bis­schop van Rome vierde de paus op het eilandje Lampedusa de Eucha­ris­tie en her­dacht hij de mensen die op hun vlucht in de Mid­del­landse Zee zijn verdronken. Vaak spreekt de paus over de onver­schil­lig­heid van de wereld over het lot van de armen en de ontheem­den. Hij doet steeds opnieuw een harts­tochte­lijke oproep om alle lauw­heid achter ons te laten en een helper te zijn voor allen die geen helper hebben. De heilige Jozef kan in dat opzicht voor ons een in­spi­ra­tie­bron zijn. Zijn zorg­zaam­heid en be­scher­mende liefde kunnen ons de moed en de kracht geven ons niet neer te leggen bij het onrecht in onze hui­dige wereld. Veel mensen in Europa, en ook in ons eigen land, hou­den hun hart gesloten voor de noden van de vluch­te­lingen aan onze poort. Van chris­te­nen mag een andere hou­ding wor­den verwacht.

Jozef als beschermer van het gezin

Niet alleen het lot van de vluch­te­lingen gaat onze paus ter harte. Hij heeft ook grote aan­dacht voor onze ge­zin­nen. Het Jozef­jaar is ook het jaar van het gezin. Wij weten hoe be­lang­rijk een veilig en liefde­vol gezin is voor een even­wich­tige en gelukkig uitgroei van kin­de­ren. Helaas is in veel lan­den, ook ons eigen land, het gezin in een crisis beland. Een en ander heeft een complexe ach­ter­grond. De socioloog Zygmunt Bauman heeft ge­spro­ken over een liquid modernity. In de hui­dige samen­le­ving is veel vloei­baar gewor­den. Helaas geldt dat ook voor tal­loze relaties. Een en ander impli­ceert tal­loze schei­dingen zodat niet weinig kin­de­ren een stabiel gezin, waar liefde en trouw wor­den voorgeleefd, moeten ontberen. In ons bisdom zetten wij in op missio­nair pas­to­raat. Een be­lang­rijke rol daarbij is weg­ge­legd voor onze dienstverleners voor gezins- en familie­pas­to­raat. Zij plannen tal van ac­ti­vi­teiten om het ge­zins­le­ven te ver­ster­ken en de geloofsopvoe­ding van kin­de­ren binnen het gezin te onder­steunen. De Heilige Jozef kan daarbij een voor­spre­ker zijn.

Jozef en wij­zelf

In het Nieuwe Testa­ment ont­moe­ten wij Jozef als een recht­schapen mens die primair luistert. Geen man van grote woor­den maar aller­eerst van de daad. In het ko­men­de Jozef­jaar komt een aantal waar­den en deug­den in beeld die ons tot in­spi­ra­tie kunnen zijn. Juist in deze corona­tijd hebben wij behoefte aan betrouw­ba­re mensen, zoals Jozef, die een ander gelukkig willen maken en zo zelf geluk ont­van­gen. Wij hebben geen behoefte aan mensen die hun wapenfeiten van de daken schreeuwen en zich­zelf op de borst kloppen. Maar veeleer moet het in onze dagen gaan om typische Jozefdeug­den. Ik denk aan ge­hoor­zaam­heid aan Gods stem, stille dienst­baar­heid, leven in de schaduw, tedere liefde en geduld. De heilige Jozef heeft ze ons, in kracht van Gods Geest, voorgeleefd.

+ Mgr. dr. Gerard de Korte







Parochie
Heilige Franciscus 
Kerkstraat 4
5721 GV Asten
(0493) 69 13 15
secretariaat@rkfranciscus.nl
Google Maps
Like ons op FacebookVolg ons op X/TwitterVolg ons op Youtube Deze website is ontworpen en wordt onderhouden door iMoose