Allerzielen

Om wie je bent!

Wie een beetje han­dig is op in­ter­net kan nog de tele­vi­sie­beel­den terugzien van de begrafe­nis van keizerin Zita uit 1989 (overigens ook van haar zoon Otto in 2011).

Zita was de laatste erfge­naam van het ooit zo mach­tige Habs­burgse rijk, dat eeuwen­lang regeerde in het mid­den van Europa. Het Habs­burgse hof kende een prach­tig begrafe­nisritueel: overle­den keizers en keizerinnen wer­den bij­ge­zet in de Kaisergruft, de crypte in de Weense kapucijnen­kerk.

Op de dag van de uit­vaart nadert een uitbun­dige stoet de kerk. De kerkdeuren waren gesloten. Daarachter, zo zien we op de beel­den, staat een oude, wat gerafelde pater, horend bij het kapucijner­kloos­ter.

De keizer­lijke ceremonie­mees­ter klopt op de deur. De pater vraagt: “Wie is daar?” waarop de ceremonie­mees­ter ant­woordde: “Zijne keizer­lijke, ko­nin­klij­ke en apos­to­lische Majes­teit, bij de gratie Gods Keizerin van Oos­ten­rijk, Koningin van Hongarije, van Lombardije, van Venetië, Bohemen, van Dalmatië, Kroatië, Koningin van Jeru­za­lem, Groothertogin van Toscane en Krakau, etc., etc.”.

Hierop ant­woord de pater: “Die kennen wij niet.”

Dit ritueel herhaalt zich. Kloppen. “Wie is daar?” “De Keizerin van Oos­ten­rijk, de Koningin van Hongarije, koningin van Bohemen, Dalmatië…”.

Stilte. “Die kennen wij niet.”

Dan voor de derde keer geklop. “Wie is daar?” vraagt de sjofele kapucijn opnieuw, en dan volgt het ant­woord waarop hij, zijn kerk en de hemel wachten: “Zita, een ster­fe­lijk en zon­dig mens.” Pas dan gingen de deuren open en kon de stoet de kapel binnen­gaan.

Het ritueel met pater en ceremonie­mees­ter moet eeuwen­oud zijn. De laatste deur gaat ook voor koningen, keizers en admiralen niet van­zelf open. De keizers en de koningen had­den niet meer rechten dan een gelo­vi­ge met een gewone naam. Alles diende afgelegd te wor­den. Alleen met de naam waarin je gedoopt bent kom je door de dood heen.

Wij sterven wie wij zijn. Wàt wij zijn, valt af. Wié wij zijn, blijft in Gods hand. In veel rouwadver­tenties komen alle titels en banen en onder­schei­dingen nog een keer voor de dag. Vaak zelfs in een serie adver­tenties: “God riep tot zich prof. Dr.… On­der­schei­den met …” Maar God roept helemaal geen professor of advocaat, maar ieder voor zich. Niet met onder­schei­dingen, maar met name.

Dat gedenken we ook op 2 no­vem­ber met Aller­zie­len. In de vie­rin­gen wor­den de namen genoemd van de over­le­de­nen van wie onze pa­ro­chie afgelopen jaar de uit­vaart heeft ver­zorgd. We bran­den kaarsjes en noemen hun namen. We her­denken wie zij waren en welke sporen zij hebben nagelaten.

Niet alleen nabe­staan­den van de over­le­de­nen van afgelopen jaar zijn welkom, maar iederéén die iemand verloren heeft is welkom. Ook als een dier­ba­re lan­ger dan een jaar gele­den uit uw of jouw mid­den wegviel. Want het verdriet en het gemis blijft. Je hoort weleens zeggen, dat het gemis in de loop der tijd zelfs sterker wordt, omdat je alles wat je meemaakt niet meer kunt delen.

In onze pa­ro­chie willen we oog en oor hebben voor mensen die rouwen om een over­le­de­ne. Keer op keer mag u, mag jij je verhaal ver­tellen. We hebben een speciale bezoek­groep die namens het drukbezette pas­to­rale team bij u op bezoek wil komen. Nooit zullen we vragen: ‘Heb je het ver­werkt? Ben je er al overheen?’

Zoals pastor Marinus van den Berg schrijft in een gedicht:

De vrouw die haar man al jaren terug verloren heeft, zei mij deze week: “ik draag Jan altijd in mijn hart.” Zij werd ontroerd door het te zeggen.

Zo zal God hope­lijk ook met ontroe­ring van onze over­le­de­nen zeggen: “Ja, ik draag je voor eeuwig in mijn hart.”