Aan het begin van de Paas­wake drukt de bis­schop in een geheel ver­duis­terde ka­the­draal de vijf wierooknagels op de hoeken van het kruis en in het mid­den van het kruis in de kaars. Zij sym­bo­li­seren de vijf won­den van Jezus. (foto: Wim Koopman)

Broe­ders en zusters,

Afgelopen zon­dag hebben wij Palm­zon­dag gevierd. De Goede of Lijdensweek is be­gon­nen.

Ik beleef deze dagen als de meest intense dagen van het ker­ke­lijk jaar. En vermoe­de­lijk geldt dat ook voor de meesten van ons. Zondag ston­den wij stil bij de aan­komst van Jezus in Jeru­za­lem. Hij wordt als een vredes­vorst ont­van­gen. Hij is een zacht­moe­dige koning. Niet te paard maar op het veulen van een ezel. Een koning zon­der soldaten. Deze koning zal dan ook geen leven van anderen nemen. Hij wordt toegezongen en er heerst een fees­te­lij­ke stem­ming. Maar al snel slaat die stem­ming om en wordt de sfeer grimmig. De tegen­stan­ders zien hun kans om Jezus tot zwijgen te brengen. Jezus voorziet de plannen van zijn vijan­den. Hij kent hun haat en is bedroefd en angs­tig. Toch kan niets of niemand Hem van zijn levens­op­dracht afbrengen. Hij houdt vaste koers ook als het geweld naderbij komt. Niet mijn wil maar Uw wil, zal Hij bid­den.

Maal­tijd met zijn vrien­den

Vlak voor zijn sterven viert Jezus nog een keer maal­tijd met zijn vrien­den. Zij vieren het Pesach­feest. Tot op de dag van vandaag vieren Joodse mensen dan de be­vrij­ding van Israël uit de slavernij van Egypte. Op­val­lend is dat Jezus tij­dens deze maal­tijd die be­vrij­ding verbindt met zijn eigen persoon. Hij deelt het brood en laat de wijn rond­gaan als zijn eigen lichaam en bloed. Het wor­den tekens van een nieuw verbond en van ver­ge­ving en ver­zoe­ning. Zo wordt in deze maal­tijd al vooruit gegrepen op wat een dag later zal gebeuren op het kruis. Steeds als wij bijeen­ko­men voor het vieren van de Eucha­ris­tie staat dat centraal. Christus laat zich breken en delen om ons te bevrij­den van liefdeloos­heid en de dood. En Hij voedt ons opdat wij de weg van de navol­ging kunnen bewan­de­len. Zijn liefde en ver­ge­ving delen met elkaar.

Een sma­de­lijke dood

Hij wordt gearres­teerd en gemar­teld en sterft uit­ein­delijk aan het kruis op Golgotha. Jezus heeft ons geleerd dat er geen grotere liefde bestaat dan om het leven te geven voor vrien­den. Toch heeft Hij een nog grotere liefde geleefd. Hij sterft immers niet alleen voor zijn vrien­den maar ook voor zijn vijan­den. Uw Zoon, de enige Gerechte, heeft zich over­ge­le­verd in onze han­den. Hij werd gena­geld aan een kruis. Daar heeft Hij met wijd gestrekte armen het onverwoest­baar teken opgericht van het verbond tussen de hemel en de aarde (Eucha­ris­tisch gebed VII). Teken van Gods verzoenende liefde. De be­proe­ving van de Heer is groot geweest maar heeft niet geleid tot wanhoop. Want Christus wist zich geborgen in de liefde van God. Van de Vader was Hij uit­ge­gaan; tot de Vader keerde hij terug.

Het geheim van Pasen

De bood­schap van Pasen luidt dat Christus bij God is thuisge­ko­men. De dood heeft niet het laatste woord. Dat geldt ook in deze tijd van de corona­pan­de­mie. Het laatste woord is niet aan een onzicht­baar virus maar aan God. Hij is de oorsprong en het einde. Als wij nadenken over het Paasgeheim komen wij al snel woor­den tekort. Want het is goed te beseffen dat Pasen meer is dan het levend wor­den van een dode. In de Heilige Schrift vin­den wij meer­dere voor­beel­den van dodenopwek­kingen. Ik denk aan Lazarus en meer­dere kin­de­ren. Christus roept hen terug uit de dood. Hoe raad­sel­ach­tig deze gebeur­te­nissen ook zijn, zij zijn niet te ver­ge­lij­ken met het Paasgeheim. Lazarus en de kin­de­ren moesten immers alsnog sterven. De Schrift belijdt dat Christus door de dood heen is gegaan en de Levende is. Op Hem heeft de dood geen grip. Als wij daar over nadenken gaat het ons duizelen en gaan wij ook stamelen en stot­te­ren. Want alle leven dat wij kennen is immers aan de dood gewijd. Het nieuwe leven van Christus betekent voor ons een belofte. Wij zijn niet op­ge­slo­ten tussen geboorte en dood. Integen­deel, wij mogen hopen op een thuis­ko­men. Nu al mogen wij met Christus opstaan tot nieuw leven.

Vie­rin­gen met een kleine groepen

Onze kerken zijn omwille van de bescher­ming van de ge­zond­heid van mensen, heel bij­zon­der de meest kwets­ba­ren onder ons, geopend voor vie­rin­gen met een kleine groep van maximaal 30 gelo­vi­gen. Ik weet dat deze rege­ling van de Neder­landse bis­schop­pen voor niet weinig pries­ters en gelo­vi­gen een groot offer vormt en verdriet teweeg­brengt. En ik kan dat heel goed begrijpen. Het samen vieren van de Eucha­ris­tie in een kerk­ge­bouw en het ont­van­gen van de Heilige Communie is niet te ver­ge­lij­ken met het volgen van de Eucha­ris­tie op de tele­vi­sie of langs de digitale weg, hoe blij velen van ons daar ook mee zijn. Maar dit offer moet nog steeds wor­den gebracht en de pijn gedragen omwille van de ge­zond­heid van ons­zelf en anderen. Op dit moment leven wij in de derde golf van de pandemie en de besmet­tings­cij­fers lijken steeds hoger te wor­den. Dit jaar or­ga­ni­se­ren de bis­schop­pen de actie Vier Pasen. Op de web­si­te van deze actie vindt u allerlei tips en aanbevelingen om in de hui­se­lijke kring bid­dend stil te staan bij het kruis en de opstan­ding van de Heer. Zo kunnen wij in onze kerk­ge­bouwen maar ook thuis de lofzang tot de goede God gaande hou­den.

Tot slot: elkaar blijven bemoe­digen

In deze Goede Week gedenken wij de laatste dagen uit het aardse leven van Christus. Hij is tot het uiterste beproefd en heeft grote angst gekend. Maar uit­ein­delijk werd de angst geen wanhoop. Vol ver­trouwen werd Jezus die­naar die de voeten van zijn leer­lin­gen heeft gewassen als teken van zijn dienende liefde. Een dag later geeft Hij zijn leven aan het kruis.

Vriend én vijand mogen weten van ver­ge­vende liefde. In alle doodsangst legt Jezus zijn leven in de han­den van de Vader. Op de Paas­mor­gen heeft Hij nieuw en ander leven ont­van­gen. Christus is de Levende. Rondom Hem mogen wij Kerk zijn. Hope­lijk is het Paas­ge­tui­ge­nis voor u in deze tijd van pandemie een bron van troost. Laten wij elkaar blijven bemoe­digen.

Ik wens u en al uw dier­ba­ren een zalig en gezegend Paas­feest.

+ Mgr. dr. Gerard de Korte