38. Jona, onwillige profeet

Jona 2

Het Bijbel­boekje Jona is een novelle, een verzonnen verhaal waar een hele­boel in zit. Jona krijgt van God de opdracht om de stad Ninivé de wacht aan te zeggen. Maar hij vlucht op een schip de andere kant op.

Dan raakt hij steeds dieper in de put: bij noodweer kruipt hij in het ruim van het schip, daarna wordt hij overboord gegooid en belandt in een zeemonster, symbool voor de onder­we­reld. Dieper kun je niet zinken. Maar op dat diepte­punt gaat hij wel bid­den; hij ziet in dat je God niet kunt ontvluchten. Zo komt hij tenslotte toch in Ninivé aan en houdt een don­derpreek over de ondergang van de stad. Dan gaan de Ninivieten onder lei­ding van hun koning boete doen in zak en as. En God ziet af van het vernie­tigen van de stad. Dat pikt Jona niet; hij moppert: “Had ik het niet gedacht: U zou wel weer medelij­den krijgen”.

Waar het in dit verhaal om draait is, dat de natio­nale God van Israël de uni­ver­se­le God wordt van alle volkeren. Jona werd kwaad, omdat God barm­har­tig was voor niet-Joden. Hij wilde een God-voor-zich­zelf hebben, zoals het altijd geweest was. Maar Jona wordt mooi te kijk gezet in dit verhaal. En met hem alle gelo­vi­gen van vandaag, die krampach­tig vast­hou­den aan de oude geloofs­be­le­ving en al het oude weer terug willen halen. Sinds Jona is die heimwee-gods­dienst uit den boze. Gods vaderhart is ruimer dan we denken.