9. Abrahams offer

Gen 22

Je kunt niet zeggen, dat God het Abraham ge­mak­ke­lijk heeft gemaakt. Abraham had ge­hoor­zaamd aan Gods opdracht: “Ga weg uit je land, keer het huis van je vader de rug toe en vertrek naar het land dat ik je wijzen zal. Ga!” Abraham verliet alles wat hem ver­trouwd en dier­baar was. Hij zou een mooi land en een groot volk ervoor terug krijgen. Maar het duurde een men­sen­le­ven lang voor hij er iets van ge­rea­li­seerd zag wor­den. Abraham bleef ver­trouwen op Gods beloften.

Maar toen kwam er een raar bevel: “Neem Isaac, je enige zoon, die je liefhebt, mee naar het land Moria en offer hem daar als een brandoffer”. Nadat Abraham eerst zijn verle­den had opgeofferd, moest hij nu ook zijn toe­komst uit han­den geven. God eist nogal wat! De beeld­hou­wer laat Abrahams wanhoop en onbegrip zien: hij schreeuwt zijn ellende uit! Maar dan komt er gelukkig een engel opdagen die zegt: “Raak de jongen met geen vin­ger aan”. God wil geen kin­deroffers: die bar­baarse gewoonte van de volken wordt door de God van Israël afgewezen.

Abel Herz­berg ver­staat als Jood de bijbelse taal van binnenuit. Hij zegt, dat Abraham, die aan­vanke­lijk hei­dense afgo­den aanbad, monotheïst werd bij het offer van Isaac. Een engel riep: “Doe het niet”! Dat is ver­beel­ding: Abraham riep dat zelf met de stem van zijn geweten. Daarin sprak de stem van God. Goden die kin­deroffers eisen kunnen niet de ware zijn, dacht Abraham. Met hem begint een humane gods­dienst met de ware God van Israël.

Abraham wordt de vader van alle gelo­vi­gen genoemd. Zijn mate­loze ver­trouwen op God heeft de eeuwen door de joden, de chris­te­nen en de moslims geïnspireerd. Hij is de vader van het geloof, de smaakmaker van de ge­schie­de­nis van God en de mensen. Dit verhaal laat zien, dat God toe­komst schept, waar de mens alles verloren waant. Maar dat moet je wel geloven; aan dat ver­trouwen moet je je over­ge­ven.

In de sokkel van het beeld maakt de beeld­hou­wer een vergelij­king met een andere Zoon, die geofferd werd. Zoals Isaac het brandhout droeg op de berg Moria, draagt Jezus het kruishout naar Golgotha. En de verbijste­ring van Abraham zien we terug bij Maria met haar gestorven Zoon op haar schoot.